Pornkasem

เส้นเลือดขอดที่ขาเกิดจากการเสื่อมสภาพของลิ้นกั้นในผนังหลอดเลือด ซึ่งทำหน้าที่เหมือนวาวล์ในท่อน้ำ ป้องกันไม่ให้เลือดดำไหลย้อนกลับ ทำให้เลือดดำไหลกลับจากปลายเท้ากลับขึ้นไปที่หัวใจทิศทางเดียว เมื่อมีการเสื่อมของลิ้นกั้นนี้ทำให้เลือดไหลย้อนกลับไปที่ปลายเท้า และเกิดการคั่งของเลือดในเส้นเลือดดำ เมื่อระยะเวลาผ่านไป ความดันในหลอดเลือดที่เพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ ทำให้เกิดผนังหลอดเลือดมีการขยายตัว เกิดการโป่งพองของหลอดเลือด ทำให้เกิดเส้นเลือดขอดตามมา

เส้นเลือดขอดสาเหตุเกิดจากอะไร ?
สาเหตุการเสื่อมสภาพของลิ้นในผนังหลอดเลือด เกิดจากอายุที่มากขึ้น พันธุกรรม รวมถึงปัจจัยที่ทำให้ความดันเลือดภายในเส้นเลือดเพิ่มมากกว่าปกติ ได้แก่ การนั่งหรือยืนนานๆ การตั้งครรภ์ การที่มีก้อนเนื้อในช่องท้องไปกดเส้นเลือดภายในช่องท้อง

เส้นเลือดที่เห็นผิดปกติแบ่งออกเป็น 2 แบบ คือ

1.เส้นเลือดฝอยขนาดเล็ก (Spider Vein) เส้นเลือดฝอยขนาดเล็กจะอยู่ในชั้นตื้นๆ เห็นเป็นเส้นเลือดสีแดงไปจนถึงสีน้ำเงิน เส้นเลือดประเภทนี้จะไม่มีอาการ แต่มีผลในแง่ความสวยงาม นอกจากที่ขาแล้ว ยังพบได้ในบริเวณอื่น เช่น ใบหน้า หน้าอก เป็นต้น		2.เส้นเลือดดำขนาดใหญ่ (Varicose Vein) เส้นเลือดดำขนาดใหญ่ จะเห็นเป็นสีม่วงถึงสีฟ้า ในระยะเริ่มต้นจะเป็นเส้นตรงไม่คดเคี้ยว ในรายที่เป็นมากเส้นเลือดจะปูดนูนจากผิวหนัง และมีลักษณะคดเคี้ยว

อาการที่เกิดจากเส้นเลือดขอด ในระยะแรก ในระดับเส้นเลือดฝอยขนาดเล็ก จะเป็นปัญหาเรื่องความสวยงาม ไม่มีอาการผิดปกติ เมื่อเป็นมากขึ้น จะเริ่มมีอาการปวดเมื่อยที่ขาง่าย เป็นตะคริว ในรายที่เส้นเลือดโป่งพองมากๆ อาจจะเกิดการฉีกขาดที่ผนังหลอดเลือดทำให้เกิดเลือดออกง่าย ในกรณีที่มีเลือดคั่งในเส้นเลือดนานๆ ทำให้เกิดลิ่มเลือดแข็งตัวในเส้นเลือดร่วมกับหลอดเลือดดำอักเสบ ผลจากการที่มีเลือดคั่งอยู่ในเส้นเลือดดำนานๆ ทำให้การไหลเวียนของน้ำเหลืองที่เท้าไม่ดี ส่งผลให้เกิดการบวมที่หลังเท้า ตามมาด้วยการบวมที่ขา ในระยะเรื้อรัง ผิวหนังบริเวณนี้จะค่อยๆเปลี่ยนสภาพไปเป็นผิวหนังที่แข็งขึ้น เป็นแผลได้ง่าย และมักจะเป็นแผลเรื้อรัง หายช้า

ปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดเส้นเลือดฝอยขอด

• อายุ เมื่ออายุมากขึ้น ความยืดหยุ่นของเส้นเลือดจะลดลงเนื่องจากมีความเสื่อมของเส้นใยอิลาสติกที่ผนังเส้นเลือด รวมถึง ความแข็งแรงของลิ้นในเส้นเลือดที่ลดลงเมื่ออายุมากขึ้น
• เพศ ผู้หญิง มีโอกาสเกิดเส้นเลือดขอดมากกว่าผู้ชาย เนื่องจากฮอร์โมนเพศหญิงมีผลทำให้ผนังเส้นเลือดคลายตัว ดังนั้น ในช่วงการตั้งครรภ์ หรือการทานยาคุมมีผลทำให้เกิดเส้นเลือดขอดได้มากกว่าปกติ นอกจากนี้ ในระยะที่อายุครรภ์มากขึ้น ขนาดมดลูกโตขึ้น มีการกดเส้นเลือดดำในช่องท้อง ส่งผลให้เลือดดำจากขา ไหลผ่านช่องท้องเพื่อกลับไปที่หัวใจได้ยากขึ้น
• น้ำหนักตัว คนอ้วน มีโอกาสเกิดเส้นเลือดขอดมากกว่า เนื่องจากน้ำหนักตัวมีผลต่อความดันในเส้นเลือดดำที่ขา
• ภาวะการยืนหรือนั่งนานๆ ทำให้การไหลเวียนของเลือดในเส้นเลือดลดลง จากการที่กล้ามเนื้อน่องและกล้ามเนื้อขาไม่เคลื่อนไหว ทำให้เลือดคั่งในเส้นเลือดมาก ความดันในเส้นเลือดก็จะสูงขึ้น โดยมากจะพบในอาชีพที่ต้องยืนหรือนั่งนานๆ เช่น ศัลย์แพทย์ ครู ทหาร ช่างทำผม เป็นต้น
• ภาวะที่มีความดันในช่องท้องมากกว่าปกติ ส่งผลให้เลือดดำจากส่วนขาไม่สามารถไหลเวียนผ่านเส้นเลือดในช่องท้องได้อย่างสะดวก เช่น การตั้งครรภ์ ภาวะท้องผูกเรื้อรัง การที่มีเนื้องอกหรือก้อนในช่องท้อง เป็นต้น